Kamu kurumlarının görüşüne açılan başarı değerlendirme sistemi (performans) ne getiriyor?
DPB tarafından hazırlanan ve kurumların görüşüne sunulan performans sistemine ilişkin yönetmelik taslağını sizlerle paylaşmıştık. Habere ulaşmak için tıklayınız.
Taslağın getirdiği sisteme ilişkin bazı noktaları sizler için yazdık.
Taslakta performans kelimesi geçmiyor…
Kamuda performans sistemi geleceğine dair yıllardır çeşitli haberler yapıldı. Bu haberler genelde kamu personeli ve sendikaların tepkilerine neden oldu. Bu tip kaygıların önüne geçilmesi açısından taslakta performans ifadesine yer verilmediği düşünülebilir. Sistem resmi olarak kamu personelinin başarılarının değerlendirilmesi olarak adlandırılmış.
Kimlerin başarıları değerlendirilecek?
Taslağın kapsam maddesine bakıldığında Devlet memurlarının ve 399 sayılı KHK’ye tabi KİT sözleşmeli personelinin kapsamda olduğu görülmektedir. Buna göre 4/B sözleşmeli personel, 4/C geçici personel, 4/D işçiler ve teşkilat kanuna dayalı olarak istihdam edilen sözleşmeli personel bu yönetmeliğin kapsamı dışındadır. Ancak, ilgili kanununda gösterilenler dışında 657 sayılı Kanun’a tabi olan sözleşmeli personelin de bu kapsama dahil olduğu değerlendirilmektedir.
Öte yandan teşkilat kanunda kuruma özgü bir değerlendirme sistemi kurulacağı belirtilen kurumlar da bu yönetmeliğin kapsamı dışında tutulmuştur. Dolayısıyla kendi kanuna dayanarak yapılan performans değerlendirmeleri geçerliliğini sürdürecektir. Ancak kanuna dayanmaksızın kurumlarca yapılan değerlendirme sistemlerinin yönetmeliğe uygun biçimde revize edilmesi gerekecektir.
Neler değerlendirilecek?
Değerlendirilecek hususlar 3 ana başlık altında toplanmıştır. 1-Yetkinlikler, 2- Görevler, 3- Hedefler
1- Yetkinlikler: Yetkinlikler genel olarak personelin hal ve hareketlerinin, kurallara uygun davranıp davranmadığının değerlendirilmesidir. Bu açıdan kaldırılan sicil sistemine benzer bir görünüm sergilediği söylenebilir. Taslağa göre tüm personelin yetkinliklerinin değerlendirilmesi zorunludur.
2- Görevler: Personelin rutin olarak yürüttüğü ve önceden planlanmayan faaliyetlerinin değerlendirilmesidir. Yöneticilerin görevleri değerlendirilmemektedir.
3- Hedefler: Stratejik planlarda yer alan hedeflerin belirli personele verilmesini ve hedeflerin gerçekleşme durumunun değerlendirilmesini içermektedir. Hedefler somut olmalıdır. Sadece hedef verilen personelin ve yöneticilerin hedefleri gerçekleştirme durumu değerlendirilecektir.
Kimler değerlendirecek?
Hedefler ve görevler sadece en yakın amir tarafından değerlendirilmektedir. Yetkinliklerin değerlendirilmesinde de en yakın amirin büyük ağırlığı bulunmaktadır. Ancak, kurumlar kendi yönetmeliklerinde astların ve iş arkadaşlarının da yetkinlik değerlendirmesine imkan verebilmektedir. Bu durumda amir memuru değerlendirirken memur da amirini ve beraber çalıştığı arkadaşlarını değerlendirebilir. Hizmetten yararlananların ve vatandaşların değerlendirmesi de kurumların takdirindedir ve oranı çok düşüktür.
Puanlama nasıl olacak?
Personel, 59 ve daha aşağı puan alanlar (D), 60-75 puan alanlar (C), 76-89 puan alanlar (B), 90 ve daha yukarı puan alanlar (A), olmak üzere dört başarı düzeyinde değerlendirilecektir.
Değerlendirme sonuçları neyi etkileyecek?
Değerlendirme sonuçlarının, görevde yükselmede, gelişim imkanlarında, yurt dışı imkanlarında ve yer değiştirme de etkili olacağı belirtilmiştir. Ancak bu konuda çok somut düzenlemelere gidilmediği görülmektedir. Performansa dayalı herhangi bir ödeme öngörülmemektedir. Son 3 değerlendirme döneminden ikisinde (D) düzeyinde puan alanların ise görev yeri değiştirilecektir.
KİT sözleşmeli personelinin durumu:
KİT’lerde hali hazırda sicil sistemi işlemeye devam etmektedir. Bu değerlendirme sonuçlarına göre %2-%8 arasında başarı ücreti de ödenmektedir. 399 sayılı KHK başarı ücreti yanında üst üste 2 kere (D) düzeyinde puan alan sözleşmeli personelin sözleşmesinin fesh edilmesini de öngörmektedir. Bu durumda başarı ücreti ödemesi ve sözleşme fesih işlemleri yeni sistemin sonuçlarına göre yapılacaktır.
Mevcut durumda personelin hemen hemen tamamının formalite gereği verilen bir sicil puanı sonunca (A) düzeyinde başarı gösterdiği bilinmektedir. %8 başarı ücreti rutin bir ödeme halini almıştır. Yeni yönetmelik sonucunda kimi personelin mali kayıpla karşılaşması olasıdır. Ayrıca 2 dönem üst üste (D) düzeyinde puan alan sözleşmeli personelin görevine de son verilecektir. Ancak şunu hatırlatmakta yarar var: Bu düzenlemeler 399 sayılı KHK’de önceden beri var olan hükümlerdir. Bu düzenlemeler yeni yapılmış değildir.
