Bilindiği üzere yürürlükteki 5510 Sayılı Kanuna göre emekli olabilmek için işe giriş tarihine göre prim gün sayısı, sigortalılık süresi ve yaş şartı kriterlerinin sağlanması gerekmektedir. Fakat bu durumun Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlükleri olan ve korunma, bakım, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişiler yani engelliler için bir istisnası bulunmaktadır. Engelli kişiler raporundaki iş gücü kayıp oranı ve işe giriş tarihine göre belli sigortalılık süresini ve prim gününü tamamlamaları halinde emeklilik hakkı elde etmektedirler. Bunlar için yaş şartı aranmamaktadır.
5510 Sayılı Kanun’dan önce 4/b yani Bağ-Kur kapsamında çalışanların engelli emeklilik kapsamında emeklilik hakları bulunmazken 5510 Sayılı Kanunla birlikte bu hak Bağ-Kur’lulara da verilmiştir.
5510 Sayılı Kanuna göre engelli raporu ile emeklilik şartları
01.01.2015 tarihinden sonra ilk defa işe başlayan sigortalılar için engelli raporuna istinaden emeklilik şartları şu şekildedir:
Sağlık Kurullarından alınan rapora göre iş gücü kayıp oranı:
a) Yüzde 50 ilâ yüzde 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
b) Yüzde 40 ilâ yüzde 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,
şartlarını sağlamaları halinde emeklilik hakkı elde edebilmektedirler.
5510 Sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 01.10.2008 tarihinden 01.01.2015 tarihine kadar olan geçiş süreci için engelli raporuna istinaden emeklilik şartları ise şu şekilde:
| İşe Başlama Tarihi | Çalışma Gücünde Kayıp Oranı | ||
| %60 ve daha çok olanlar | %50 – %59 arası olanlar | %40 – %49 arası olanlar | |
| 01.10.2008 – 31.12.2008 | 15 yıl, 3 bin 700 gün | 16 yıl, 3 bin 700 gün | 18 yıl, 4 bin 100 gün |
| 01.01.2009 – 31.12.2009 | 15 yıl, 3 bin 800 gün | 16 yıl, 3 bin 800 gün | 18 yıl, 4 bin 200 gün |
| 01.01.2010 – 31.12.2010 | 15 yıl, 3 bin 900 gün | 16 yıl, 3 bin 900 gün | 18 yıl, 4 bin 300 gün |
| 01.01.2011 – 31.12.2011 | 15 yıl, 3 bin 960 gün | 16 yıl, 4 bin gün | 18 yıl, 4 bin 400 gün |
| 01.01.2012 – 31.12.2012 | 15 yıl, 3 bin 960 gün | 16 yıl, 4 bin 100 gün | 18 yıl, 4 bin 500 gün |
| 01.01.2013 – 31.12.2013 | 15 yıl, 3 bin 960 gün | 16 yıl, 4 bin 200 gün | 18 yıl, 4 bin 600 gün |
| 01.01.2014 – 31.12.2014 | 15 yıl, 3 bin 960 gün | 16 yıl, 4 bin 300 gün | 18 yıl, 4 bin 680 gün |
| 01.01.2015’den sonra | 15 yıl, 3 bin 960 gün | 16 yıl, 4 bin 320 gün | 18 yıl, 4 bin 680 gün |
5510 Sayılı Kanunun yürürlülük tarihi olan 01.10.2008 tarihinden önce 4/a eski adıyla SSK kapsamında işe girişi bulunan engellilerin emeklilik şartları 506 sayılı Kanuna göre hesaplanmaktadır. Aynı şekilde bu sigortalılara için de işgücü kayıp oranı ve sigorta başlangıcına göre emeklilik şartları farklılık göstermektedir.
01.10.2008 tarihinden önce işe girişi olan SSK’lı engellilerin emeklilik şartları
| Sigortalılık Başlangıcı | I. Derece (Yüzde 80 +) |
II. Derece (Yüzde 60-79) |
III. Derece (Yüzde 40-59) |
| 05.08.1991 ve daha önce | 15 yıl- 3600 gün | 15 yıl- 3600 gün | 15 yıl- 3600 gün |
| 06.08.1991-05.08.1994 arasında | 15 yıl- 3600 gün | 15 yıl, 8 ay-3680 gün | 16 yıl, 3760 gün |
| 06.08.1994-05.08.1997 arasında | 15 yıl- 3600 gün | 16 yıl, 4 ay-3760 gün | 17 yıl, 3920 gün |
| 06.08.1997-05.08.2000 arasında | 15 yıl- 3600 gün | 17 yıl, 3840 gün | 18 yıl, 4080 gün |
| 06.08.2000-05.08.2003 arasında | 15 yıl- 3600 gün | 17 yıl, 8 ay-3920 | 19 yıl, 4240 gün |
| 05.08.2003-30.09.2008 arasında | 15 yıl- 3600 gün | 18 yıl-4000 gün | 20 yıl-4400 gün |
Engelli emekli olanların bilmesi gerekenler
Engelli raporuna istinaden emekli olan kişiler çalışmaya devam etse bile maaşları kesilmemektedir. Ancak malulen emekli olan kişilerin çalışma hakları bulunmamakta, çalıştıklarında aylıkları kesilmektedir.
Mehmet ERBEY
SGKREHBERİ-YAŞLI ve ENGELLİLER
İy günler bizim yüzde altmış dokuz raporumuz var dört yıldır çalıştı yararlanrmi