Soru:Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik’in Ek Madde3 Engellilik Durumuna Bağlı Yer Değişikliğini düzenlemiş olup bu madde de “Bu kapsamdaki talepler bu Yönetmelikte yer alan kısıtlayıcı hükümlere tabi olmaksızın kurumların kadro imkanları ve teşkilat yapıları dikkate alınarak karşılanır ve bu haktan bir defadan fazla yararlanılamaz” şeklinde ifade edilmiştir.
Burada belirtilen kadro imkanlarından engelli memurun atanmasını istediği yerdeki boş kadro bulunup bulunmadığından mı bahsedilmektedir yoksa mevcut çalıştığı kurumdaki hizmetine ihtiyaç duyulup
duyulmadığından mı bahsedilmektedir. Kısacası bu tayin taleplerindeki “kadro imkanları ve teşkilat yapıları dikkate alınarak karşılanır”ifadesinin kapsadığı sınırlayıcılık nedir?
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun yer değiştirme suretiyle atanma başlıklı 72 ikinci maddesinde “Kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmalar; hizmetlerin gereklerine, özelliklerine, Türkiyenin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılarak tespit edilen bölgeler arasında adil ve dengeli bir sistem içinde yapılır.
Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak memur olan diğer eşin de isteği halinde ataması, atamaya tabi tutulan memurun atandığı yere 74 ve 76 ncı maddelerde belirtilen esaslar çerçevesinde yapılır. Yer değiştirme suretiyle atanmaya tabi memurun atandığı yerde eşinin atanacağı teşkilatın bulunmaması ya da teşkilatı olmakla birlikte niteliğine uygun münhal bir görev bulunmaması ve ilgilinin de talebi halinde, bu personele eşinin görev süresi ile sınırlı olmak üzere aşağıdaki şartlarda izin verilebilir.
Bu suretle izin verilenlere, aylık ve diğer ödemelerine karşılık olarak, aylık (taban ve kıdem aylığı dahil), ek gösterge, zam ve tazminatlarının kanuni kesintiler düşüldükten sonraki net miktarının, eşleri;
a) Olağanüstü Hal Bölgesine dahil illerle bu illere mücavir olarak belirlenen illerde görevli olanlara % 60’ı,
b) Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde görevli olanlara % 50’si,
c) Kalkınmada 2 nci derecede öncelikli yörelerde görevli olanlara % 25’i,
kurumlarınca kadro tasarrufundan ödenir.
Eşleri diğer yörelerde görevli olanlar ise ücretsiz izinli sayılır.
Yukarıda sayılanların kadroları eşlerinin görevlendirme süresiyle sınırlı olarak saklı tutulur. Ancak, bu süre memuriyet boyunca 4 yılı hiç bir surette geçemez. Bunların kademe ilerlemesi; emeklilik ve diğer bütün hakları ve yükümlülükleri devam eder. Ancak ücretsiz izin verilenlerin bu sürelerinin emeklilikten sayılabilmesi için kesenek ve kurum karşılıklarının her ay kendileri tarafından T.C. Emekli Sandığına yatırılması gerekir.
Memurların atanamayacakları yerler ve bu yerlerdeki görevler ile kurumların özellik arz eden görevlerine atanabilmeleri için hangi kademelerde ne kadar hizmet etmeleri gerektiği ve yer değiştirme ile ilgili atama esasları Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir. Kurumlar atamaya tabi olacak personeli için bu yönetmelik esaslarına göre Devlet Personel Başkanlığının görüşünü almak suretiyle bir personel ve atama planı hazırlar.” hükmü yer almaktadır.
657 sayılı Kanunun 72 maddesinin son fıkrası hükmü gereğince 19/4/1983 tarih ve 83/6525 sayılı Bakanlar Kuru Kararı ile karalaştırılan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik 25/6/1983 tarih ve 18088 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin Ek 3’üncü maddesinde “İlgili mevzuatına göre alınan sağlık kurulu raporunda en az yüzde kırk oranında engelli olduğu belirtilen memurlar ile ağır engelli raporlu eşi veya bakmakla yükümlü olduğu birinci derece kan hısımları bulunan memurlar engellilik durumundan kaynaklanan gerekçelere dayalı olarak yer değiştirme talebinde bulunabilir.
Bu kapsamdaki talepler bu Yönetmelikte yer alan kısıtlayıcı hükümlere tabi olmaksızın kurumların kadro imkanları ve teşkilat yapıları dikkate alınarak karşılanır ve bu haktan bir defadan fazla yararlanılamaz.
Memurun kendisinin veya birlikte yaşadığı eşi ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının engellilik durumunun tedavisi sebebiyle yer değişikliğini talep etmesi halinde, yer değiştirme suretiyle atama yapılacak yerin, memurun ve bu fıkra kapsamındaki yakınlarının engellilik durumuna uygun olması esastır.
Engellilik durumu devam ettiği sürece kurumlarca isteği dışında memurun yeri değiştirilmez. Engellilik durumu ortadan kalkan memurlar hakkında bu Yönetmelikte yer alan diğer hükümler uygulanır.”denilmektedir.
Engelli Devlet memurlarının yer değiştirmede memurlar lehlerine pozitif bir ayrımcılık yapılmıştır.
Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik hükümleri çerçevesince kurumlarca kurumsal şartların belirlendiği yer değiştirme yönetmelikleri yürürlüğe konulmaktadır.
Söz konusu yönetmeliğin ek 3 maddesi uyarınca Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik ve kurumsal yönetmeliklerde yer değiştirmek için aranılan şartlardan “kadro imkanları ve teşkilat yapıları dikkate alınarak karşılanır” dışındaki hususlar dikkate alınmadan atamalarının yapılabileceği düzenlenmektedir.
Engelli personelin yer değiştirmesi yapılabilmesi için kurumun kadrosunun olması gerektiği anlaşılması gerekir. Kurumun kişinin atanmak istediği yerde boş kadrosu yok ise genel mevzuat gereği tabi kişinin ataması yapılamaz.
Diğer taraftan, engeli istihdamının amacı kişilerin topluma kazandırılması yanında engelli personelin gücünden faydalanmak suretiyle kamu hizmetinin görülmesidir.
Kamu hizmeti göremeyecek durumda olan engelli kişilerin engelli statüsünde istihdamı mümkün bulunmamaktadır.
Kamu kurumları kuruluş yasalarıyla kendilerine verilen görevleri personeli eliyle görmeleri gerekmektedir. Engelli personelin atanmak istediği yerde kişinin hizmetine ihtiyaç bulunması halinde sırf engellinin talebinin yerine
getirilmesi amacıyla yer değiştirilmesinin mevzuat hükümlerine aykırı olduğu değerlendirilmektedir.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğinin ek 3 üncü maddesinde yer alan “kadro imkanları ve teşkilat yapıları dikkate alınarak karşılanır” ibaresi boş kadro olmasını ve atanacağı yerde kişinin hizmetine ihtiyaç duyulmasını gerektirdiği ifade ettiği düşünülmektedir.
engellilersitesi.com
