Ülkemizde SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı emekliliği vardır. Bunlar kendi aralarında normal emeklilik, yaştan emeklilik diye ayrılır. Ayrıca bir de malulen emeklilik ve engelli emekliliği vardır. Özellikle engelli emekliliği ve malulen emeklilik aynı şartlarda emeklilik sanılıp hatalar yapılmaktadır.
Malulen emeklilik ilk defa Sosyal Güvenlik Sistemine girdikten sonra çalışma gücünü en az %60 oranında kaybeden, en az 10 yıllık sigortalılık süresi olan ve en az 1800 prim gününe sahip sigortalıların müracaat edecekleri bir sistemdir.
Engelli emekliliği;
Engelli emekliliğinde ise SSK’lılar için işe başlama tarihi çok önemlidir. 05.08.1991 öncesi sigortalı olanların en az % 40 vergi indirim belgesi ile 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim günüyle Engelli statüsünde emekli olabilmeleri mümkündü. 05.05.1991 ve sonrasında sigortalı olanlarda ise engel derecesi ve işe başlama tarihine göre 15 yıllık süre 20 yıla ve 3600 prim günü 4400 güne kadar çıkartılmış oldu. 1 Ekim 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlarda ise 20 yıllık süre 18 yıla indirildi prim günü ise 4680 güne kadar çıkartılmış oldu.
Aşağıdaki tablolardan işe başlama tarihiniz ve engel derecenize göre ne zaman emekli olabileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Bağ-Kur engelli emekliliği;
BAĞ-KUR (4/B) sigortalılarından engelli olduğu için SSK’lılar gibi erken emekli olabilmektedirler.
İlk defa sigortalı olduğu tarihten önce malûl (yüzde 60 ve fazlası) olduğu için malullük aylığı bağlanmayanlar, çalışma gücü kaybı yüzde 40 ila yüzde 59 arasında olanlar 1 Ekim 2008 tarihinden sonra tahsis talebinde bulunmaları durumunda aşağıdaki şartlarda 4/b sigortalılığı kapsamına konulan özürlü emekliliğinden aşağıdaki tablodaki şartlarla yararlanabilecekler.
Bağ-Kurlular Çalışma Gücünde Kayıp Oranı
%60 ve daha çok olanlar
%50 – %59 arası olanlar
%40-%49 arası olanlar
15 yıl, 3 bin 960 gün
16 yıl, 4 bin 320 gün
18 yıl, 4 bin 680 gün
Özürlü emekliliğine ilişkin hükümlerin düzenlendiği 5510 sayılı yasanın 28 inci maddesinin 5 inci fıkrası metni;
“Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, kurum sağlık kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) % 50 ila % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
b) % 40 ila % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bunlar 94’üncü madde hükümlerine göre kontrol muayenesine tabi tutulabilirler.”
Malulen emeklilik ve engelli emekliliğinde yaş şartı yoktur.
BİLGİ: Askerlik borçlanması yapmak isteyenler askerlik sürelerinin tamamını borçlanıp ödemek zorunda değillerdir, kendilerine kaç gün gerekiyorsa o kadar gün borçlanabilirler. Ya da sürenin tamamını borçlansa dahi istediği gün sayısı kadar ödeme yapabilirler.
SORU: Özgür Bey, eşim emekli olmak istiyor fakat prim gün sayısı eksik biz de doğum borçlanmasından yararlanmak istiyoruz bu konuda size şunu sormak istiyorum: 3 çocuk için doğum borçlanması hakkı var bizim 2 çocuğumuz var 1 çocuğumuzda doğduktan 47 gün sonra hayatını kaybetti. Eşim ölen çocuğu için de doğum borçlanması yapabilir mi? Ali GÜNAY
CEVAP: Ali Bey, eşiniz hayatını kaybeden çocuğu için 47 gün yani yaşadığı süre kadar borçlanma yapabilir.
Özgür ERDURSUN
Kaynak: olay.com.tr
Sigorta tarihim 1989 sol bacak engelliyim 3 ayrı hastane basvurumda 18 20 ve enson basvurum 34 bir turlu vermiyorlar 2000 tarihindeki raporum yuzde kırk vergi indirimine gelince bize vermiyorlar bu konu yeni duzenlemeler varmı iyi çalışmalar
Slm benim %40engell orani raporum var bu durum da nelerden yararlanabilirim. Engellilere verilen hak nedir devlet kapısında vatandaşlara sağlanan imkan nedir heleki engelli çalışma gücünü kaybedip verilen puanlamasina gören kaybedenlerin sadece uç ayda bir asgari ücret mi bunla mi hayatta tutunucaz emeklilik masa başı iş imkânı saglanmiyor mu engel durumlara gore bilgilendirir Şeniz sevinirim. Saygılar…
Malesef yeni bir düzenleme yok. en son 2013 tarihli engelli sağlık kurulu rapor yönetmeliği uygulanıyor.